Seiko, tüketicilerin satın aldıkları kutuların yapımında kullanılan kâğıdı, çevreye duyarlı FSC® sertifikalı kağıtla değiştiriyor.

Peki FSC sertifikalı kâğıt kullanmanın çevre üzerinde ne gibi etkileri olabilir? Burada FSC sertifikalı kâğıdın yanı sıra bu kâğıdın yapımında kullanılan hammaddeleri ve orman kaynaklarını da keşfetmek istiyoruz.

FSC sertifikası nedir?

FSC sertifikası, Forest Stewardship Council® (FSC) tarafından kurulan ve tüketicilere uygun şekilde yönetilen ormanlardan elde edilen ahşaptan ve geri dönüştürülebilir malzemelerden üretilen ürünleri sunmayı amaçlayan uluslararası bir sertifikasyon sistemidir. FSC sertifikasyon işaretini kazanmak için, bir ürünün üretiminde, işlenmesinde ve dağıtımında yer alan tüm kuruluşların, hammadde aşamasından ürün nihai hale gelene kadar sertifikalandırılmış olması gerekir. FSC sertifikalı ürünlerin, orman çeşitliliğini ve yerel toplulukların, yerli halkların ve işçilerin haklarını uygun şekilde koruyan ormanlardan elde edilen ahşabı veya diğer orman kaynaklarının uygun kullanımını destekleyen malzemeleri kullandığı doğrulanmıştır.

FSC sertifikasyon işaretini önemli bir kriter olarak kullanmak, yalnızca orman ortamlarının korunmasına yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda yerel toplulukların ve etkilenen diğer kişilerin haklarını da korur ve tüketicilerin uygun şekilde üretilmiş ürünleri seçmesine olanak tanır.

Orman kaynaklarının geri dönüşümü ve biyolojik çeşitlilik arasındaki ilişki

Kâğıdın hammaddesi öncelikle orman kaynaklarından elde edilen ahşap malzemedir. Ormanlar, yalnızca doğal bir odun kaynağı olarak değil, aynı zamanda temiz hava, su ve çok çeşitli canlı organizmalar için doğal bir yuva olması açısından da hayati bir ekosistemdir. Bu nedenle kâğıt üzerinde konuşurken orman kaynaklarından bahsetmekten kaçınılamayacağı gibi, biyoçeşitlilik hususlarından da bahsetmeden kâğıt üzerinde konuşulamaz.

Biyoçeşitlilik nedir?

Biyoçeşitlilik, karmaşık ekosistemleri destekleyen organizmaları ve onların ağlarını ifade eden bir terimdir. Kısaca ifade etmek gerekirse, hiçbir canlı tek bir birey ya da tür olarak varlığını sürdüremez.

İnsanlar ayrıca temiz su, hava ve yiyecek gibi biyolojik çeşitlilikle desteklenen ekosistemlerden de yararlanır. Ormanlar, çok çeşitli karasal organizmaları besleyen zengin bir ortam sunar, bu nedenle orman kaynaklarının uygun şekilde yönetilmesini sağlamak önemlidir.

Geri dönüştürülebilir kaynaklar ve çevresel sorunlar

Kâğıt geri dönüştürülebilir bir kaynaktır. Japonya'nın bu alandaki performansı dünyanın en iyileri arasında yer alıyor; 2021'de %67,0 oranında geri dönüştürülmüş kâğıt kullanım oranı ve %79,4’lük kullanılmış kâğıt toplama oranı bulunuyor. Genel olarak, insanlar geri dönüştürülmüş kaynakların kullanılmasının çevre için iyi olduğunu düşünme eğilimindedir ancak bazı açılardan yalnızca geri dönüştürülmüş kaynakların kullanılması yeterli değildir.

Orman kaynakları ve biyolojik çeşitlilik hakkındaki bu tartışmayı daha derinlemesine araştırmak için, orman bilimi uzmanı ve FSC® Japonya Kurallar ve Standartlar yöneticisi olan Chisato Mishiba ile konuştuk.

“Evet, kesilen ve kâğıt hammaddesi olarak kullanılan ağaçlar yeniden dikilebilir ve yeniden büyüyebilirler. Ancak bu, geri dönüştürülebilir kaynaklar sağladığı için yeniden ağaçlandırmanın her zaman iyi olduğu anlamına gelmez. Tropikal yağmur ormanlarını ve zengin ekosistemlere sahip birincil ormanları kesebilir ve tüm alana benzer hızlı büyüyen ağaçlar dikebilirsiniz, ancak bu, orijinal ormanlarda var olan zengin ekosistemleri eski haline getirmeyecektir. Peki kâğıdın geri dönüşümüne ne dersiniz? Kesinlikle ormansızlaşmanın yarattığı baskıyı azaltabilir ve kullanılmış kâğıt ve diğer malzemeleri geri dönüştürerek ormanların korunmasına yardımcı olabilirsiniz. Ancak geri dönüşümün de sınırları vardır. Tekrarlanan geri dönüşüm, liflere zarar verir, kısaltır ve kaliteli kâğıt üretmez. Yani aynı malzemelerin sonsuza kadar geri dönüştürülmesi mümkün değildir. Bu bizi başladığımız yere geri getiriyor. Kaynakları ormanlardan çıkarmak zorundayız, dolayısıyla asıl soru şu: Bunu nasıl yapacağız?” (Mishiba)

Zengin biyoçeşitliliğe sahip birincil ormanların kâğıt üretmek amacıyla gelişigüzel kesilmesinin çevresel yıkıma yol açabileceği doğrudur. Ormansızlaştırma yoluyla üretilen kereste genellikle ucuza dağıtılıyor ve bu konuya pek dikkat edilmiyor. Ayrıca kullanıcılar kerestenin hangi ormandan temin edildiğini bilmemektedir. Ahşabın geldiği ormanların koşullarını bilmiyorsanız, kullandığınız ahşabın çevreye duyarlı olarak üretilip üretilmediğini bilmek zordur ve tüketicilerin bunu öğrenmesi de zor olabilir

Ormanların çevresel tahribata karşı korunması için sertifikalandırılması

Orman sertifikasyon sistemi, ormanları bu tür ormansızlaşma kısır döngüsünden koruyan bir mekanizma olarak oluşturulmuştur.

“Orman sertifikasyonunun temel amacı, sorumlu orman yönetimini teşvik etmek ve küresel ormansızlaşmayı engellemek için piyasaya dayalı mekanizma oluşturmaktı. Programda, sorumlu orman yönetimini tanımlayan standartlar oluşturulmakta ve standartlara uygun olarak yönetilen ormanlar sertifikalandırılmaktadır. Sonuçta orman sertifikasyonunun amacı, tüketicilere, ürünlerin bu tür ormanlardan uygun bir şekilde hasat edilen ağaçlardan yapıldığına dair görünür bir gösterge sağlamaktır. FSC sertifikasyon işaretini kazanmak için, bir ürünün üretimi, işlenmesi ve dağıtımına ilişkin tüm süreçlerin, ham maddeden, ürünün son şeklini aldığı aşamaya kadar sertifikalandırılması gerekiyor.” (Mishiba)

Başka bir deyişle sistem, tüketicilerin tüm ürün yapım süreci boyunca katı standartlara bağlılığını kanıtlayan FSC sertifikası logosuna sahip ürünleri seçerek orman kaynaklarının korunmasına yardımcı olmalarını sağlıyor.

Ormansızlaşma sorunları dünyanın farklı yerlerinde farklılık gösteriyor

1990'lı yıllardan bu yana dünya çapında ormanlarla ilgili ciddi sorunlara ilişkin tartışmalar yapılıyor ancak her bölgenin karşılaştığı sorunlar çok farklı.

Örneğin, Güneydoğu Asya'daki tropik yağmur ormanları, geniş palmiye ağacı tarlalarına yer açmak için kesiliyor. Ormansızlaşmaya neden olan pek çok faktör var; çiftçilik gibi, Amazon'da maden çıkarılması veya Afrika'da ticari ve evsel kullanım için kereste çıkarılması gibi, ancak dünyadaki ormansızlaşmanın büyük bir kısmı aşırı kesimden kaynaklanmaktadır.

Japonya'nın ormanlarla ilgili sorunları, küresel bir perspektiften bakıldığında bile oldukça benzersiz görünmektedir. Japonya'daki ormanların yaklaşık %40'ı yapay iğne yapraklı ağaçlandırmalardan oluşuyor ve hasat edilebilir çağa ulaşan ekim alanlarının terk edilmesi bir sorun haline geldi. Burada çözümün ağaçları kesmek olduğunu düşünebilirsiniz ancak işler göründüğü kadar kolay değil.

“Japonya'daki ormanların çoğu dik arazilerde yer alıyor, dolayısıyla ağaçların uygun şekilde yönetilmesi ve kesilmesi çok paraya mal oluyor. Plantasyonda aynı yaştaki ağaçların tümü benzer hızda büyür, bu nedenle ağaçlar belirli bir büyüme aşamasına ulaştıktan sonra düzenli olarak seyreltme yapılması gerekir. Ormanı seyreltmezseniz, ağaçlar önce sıklaşıp yer kalmayıncaya kadar büyür, sonra uzar ve cılızlaşır ve ormana yeterli güneş ışığı giremez. Bu, kısa yer bitkileri gibi orman tabanındaki alt bitki örtüsünün büyümesini zorlaştırır. Sonuç olarak toprak açığa çıkıyor ve erozyona yatkın hale geliyor ve orman artık su depolamak için iyi bir işlev görmüyor.” (Mishiba)

Sorun haline gelen yalnızca büyük ölçekli ormansızlaşma değil, aynı zamanda uygun yönetim eksikliği de ormanların bozulmasına yol açabilir.

Yerel doğal çevrelerin korunmasının önemi

Ormansızlaşmayla mücadele etmeye ve biyolojik çeşitliliği korumaya çalışırken, yanlış önlemler alırsanız istediğiniz hedefe ulaşamayabilirsiniz.

Örneğin, orman yangınları genellikle ormanlar için büyük bir tehdit oluşturuyor ancak orman yangınlarının doğal olarak ve sıklıkla meydana geldiği bazı bölgelerde, yangına dayanıklı türler evrimleşerek benzersiz ekosistemler oluşturuyor. Ormanlar için risk teşkil eden yangınların bastırılması, yangınlarla birlikte gelişen endemik türler için elverişsiz bir ortam yaratabilir ve aslında mevcut ekosistemlerin değişmesine neden olabilir. Kes ve yak tarımının da ormansızlaşmanın nedenlerinden biri olduğu düşünülüyor, ancak bu uygulamanın yerli halk arasında yüzyıllar öncesine dayanan uzun bir geçmişi var ve bunun kesin olarak ormansızlaşmaya yol açtığı söylenemez. Sorun daha çok nüfus artışına bağlı olarak hızlandırılmış üretim döngülerinde ve büyük ölçekli tarımda yatmaktadır.

Ormanları yönetmenin en uygun yolu büyük ölçüde belirli yerel özelliklere ve doğal ekosistemlere bağlı olacaktır. Ormanların kendi yenileme güçleri vardır, dolayısıyla orman ekosisteminin temelleri zarar görmediği takdirde orman kendini yenileyebilir. Bununla birlikte, eğer orman ekosisteminin yenilenmesi uzun zaman alacak kadar ağır hasar görmüşse, insanlar yerel çevreye uygun yöntemler kullanarak bu duruma yardımcı olabilirler. Kısacası ormanları korumada tek tip bir yöntem kullanmak yerine, ormanları ve biyolojik çeşitliliği korumanın en önemli yolu doğa ile diyalog kurmaktır.

“Ahşap malzemeler geri dönüştürülebilir kaynaklardır ancak ahşabın tamamı sürdürülebilir şekilde üretilmemektedir. Orman yönetimiyle ilgili çevresel ve sosyal risklerin tanınması ve sorumlu bir şekilde üretilen kereste ve ürünlerin seçilmesi, sürdürülebilir ormanların oluşturulmasına yardımcı olacaktır. FSC Sertifikasyonu, dünya çapındaki çeşitli paydaşlar arasında orman sorunlarına ilişkin geniş tartışmaların yer aldığı fikir birliğine dayalı bir programdır. Umarım daha fazla insan FSC logosunu anında tanıyıp anlamayı öğrenir ve FSC işaretini taşıyan ürünleri aktif olarak seçer." (Mishiba)

Seiko'nun orman kaynaklarını geri dönüştürme ve koruma çabaları

Orman kaynaklarının yenilenmesi ve korunması küresel ölçekte ele alınması gereken önemli bir konudur. Seiko ayrıca dünya çapında orman kaynaklarının geri dönüştürülmesini ve korunmasını teşvik edecek girişimlerde bulunuyor.

Waku-Waku (Heyecan verici) Ormanı

Morioka Seiko Instruments Inc., 100.000 metrekarenin üzerinde geniş bir alana sahiptir. Bu alanın yaklaşık %37'si orman alanına ayrılmıştır, ancak biyolojik çeşitlilik açısından bakıldığında bu alanın hiç de iyi yönetilmediği düşünülür. Orman yönetimi faaliyetlerine 2011 yılında COP10 uluslararası biyoçeşitlilik konferansının ardından başladık. Uzmanlar, Morioka Seiko ormanının değerli bir doğal kaynak ve çevredeki ekosistemler için önemli bir varlık olduğuna karar verdi, bu nedenle faaliyetlerimizi daha da hızlandırmaya karar verdik.

Waku-Waku (Heyecan Verici) Ormanı olarak adlandırılan orman, farklı boyutlarda yaklaşık 800 ağaca ev sahipliği yapıyor. Ağaçların kesilmesi ve yeni ağaçların dikilmesiyle orman gençleşiyor. Yeni ağaç fidanları ormanda kendiliğinden yetişen aynı konara meşesi ve Moğol meşesi türüdür. Daha fazla böcek ve diğer küçük canlıları çekmek için alanın etrafına 15 yuvalama kutusu ve dört böcek oteli yerleştirdik ve artık bu alanın kışlama ve üreme için kullanıldığına dair birçok işaret bulunuyor. 2008 yılında yerel halk, şirketler ve devlet yetkilileri için yerel topluluklarla birlikte çevrenin korunmasına ilişkin brifingler düzenlemeye başladık. 2021'de çocuklara biyolojik çeşitliliğin önemini aktarmaya yardımcı olmak amacıyla Seiko Heyecan Verici Çevre Okulu gibi atölye çalışmaları düzenlemeye başladık.

Waku-Waku Biyotopu

2022'de Morioka Seiko Instruments Inc., Waku-Waku (Heyecan Verici) Biyotop adı verilen bir biyotopun açılışını yaptı. Waku-Waku Biyotopu, Japon beyaz huş ağacı, Japon çiçekli kızılcık ağacı ve Japon üvez ağacı gibi yerel bölgeye özgü ağaçlarla dikilmiştir. Diğer biyotop faaliyetleri arasında, örneğin bölgenin sulak alanlarına yerli sulak alan bitkileri dikerek ve nesli tükenmekte olan bitki türlerini dikerek ve koruyarak yerel biyolojik çeşitliliğin arttırılması yer alır.

Orman koruma faaliyetleri

2021'de Seiko Watch ve Morioka Seiko, yerel bölgeyi canlandırmaya ve sürdürülebilir yerel topluluklar oluşturmaya yardımcı olmak için tasarlanan ortak faaliyetleri teşvik etmek amacıyla Iwate eyalet hükümetiyle kapsamlı bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşmanın bir parçası olarak Kuji Şehri Hiraniwa Platosu'ndaki Japon beyaz huş ormanlarının korunmasına yardımcı olmaya kendimizi adadık.

Hiraniwa Platosu, kümeler halinde büyüyen yaklaşık 310.000 beyaz huş ağacına ev sahipliği yapmaktadır. Buradaki ağaçların çoğu 80 yılda olgunluğa ulaşmıştı. Ormanlar çok yoğun hale gelmişti ve ağaçlar doğal olarak büyüyemiyordu; bu nedenle bölgenin acilen uygun bir orman koruma eylemine ihtiyacı vardı.

Seiko çalışanları ve aileleri, yerel halkla birlikte düzenli olarak ağaç dikmeye ve bakımını yapmaya ve yerel topluluğa katkıda bulunan faaliyetlere katılmaya devam ediyor.

Dünya çapında Seiko orman koruma girişimleri

Seiko'nun dünya çapındaki alt kuruluşları da farklı bölgelerdeki orman kaynaklarını korumak için yoğun bir şekilde çalışıyor.

Tayland'da, benzersiz biyolojik çeşitliliği nedeniyle Tayland'ın en büyük ve son yabani bölgesi olarak da adlandırılan Thung Yai-Huai Kha Khaeng Yaban Hayatı Koruma Alanı'ndaki ormanı korumaya yönelik yerel çabalara katılıyoruz. Seiko, Seub Nakhasathien Vakfı ile birlikte, sınırlı sayıda üretilen saatler sattığımız ve gelirin bir kısmını orman koruma çabalarını desteklemek için bağışladığımız “Save the Forest” adlı bir proje başlattı. Fonlar, milli park korucuları için yeni üniforma ve ekipmanlar oluşturmak ve yaban hayatının yaşadığı ormanlarda güvenlik duvarları kurmak için kullanılıyor

Avustralya'da büyük ölçekli orman yangınları ve sellerin yerel halk ve yaban hayatı üzerinde büyük ölçüde bir etkisi oldu.

Seiko, Avustralya'daki vahşi hayvanları ve bitkileri koruma çabalarına destek olmak amacıyla Pembe Flanel Çiçeği motifli, sınırlı sayıda üretilen lüks modeli açık artırmaya çıkardı. Pembe Flanel Çiçeği, orman yangını meydana geldikten ve yağmur yağdıktan sonra açan yerli bir Avustralya çiçeğidir. Bu nedenle, zorluklar karşısında özel bir sembolik enerjiyi temsil eder. Açık artırmaya orijinal fikre sempati duyan pek çok kişi katıldı ve saat, beklenenin çok üzerinde olarak normal fiyatın yaklaşık iki katı fiyata satıldı. Seiko, gelirin tamamını yerli bitkileri, hayvanları ve kültürel mirası korumak için Avustralya'daki milli parklarla birlikte çalışan bir yardım kuruluşu olan Ulusal Parklar ve Yaban Hayatı Vakfı'na bağışladı.

Karbon nötr, geri dönüşüm odaklı bir toplum oluşturmaya yardımcı olmak

FSC sertifikalı kâğıt kullanmak, kâğıt yapımına hammadde sağlayan ormanlar hakkında daha yakından düşünmemizi sağladı.

Yeni Seiko ürün kutularında FSC sertifikalı kâğıt kullanmak, karbon nötr, geri dönüşüm odaklı bir toplum oluşturmaya yardımcı olma girişimlerimizden yalnızca bir tanesidir. Henüz küçük olan bu çabalar çevreye önemli bir katkı sağlayamıyor ancak insanların ormanları ve çevreyi korumanın gerekliliği hakkında düşünmelerini sağlayacağını umuyoruz.

Bayan Mishiba'nın bu son yorumuyla bitirelim.

“Günlük hayatımızda ormanların varlığını ve ihtiyaçlarını hissetmek zor olabilir ama onlarsız yaşayamazdık. Seiko'nun insanları, ormanları restore etme ve koruma ihtiyacı hakkında daha derinlemesine düşünmeye teşvik eden projelere katılma çabalarının son derece anlamlı olduğunu düşünüyorum. Çocuklarımı ormana götürme fırsatım pek olmuyor o nedenle bu etkinlikleri araştırıp gelecekte oraya götürmek isterim.”